دانش آموزان در سن یازده سالگی از مدرسه هاگوارتز نامه ای دریافت می کنند که در آن به جز فهرست موارد مورد نیاز و وسایل قابل خرید بلیط قطاری که با آن به هاگوارتز سفر می کنند وجود دارد. در هاگوارتز دانش آموزان با گذاشتن کلاه سخنگویی بر سر خود و سنجیده شدن خصوصیات آن ها در بین یکی از چهار گروه گریفیندور ، اسلایترین ، ریونکلا وهافلپاف قرار می گیرند.
دانش آموزان بعد از پنج سال تحصیل در امتحانات سطوح مقدماتی جادوگری شرکت کرده و پس از آن با توجه به نمرات خود انتخاب رشته می‌کنند و دو سال بعد با قبولی در امتحانات سطوح عالی‌تر جادوگری از مدرسه فارغ‌التحصیل می‌شوند.
این مدرسه توسط چهار جادوگر بزرگ قرون وسطا (گودریک گریفیندور، روونا ریونکلا، هلگا هافلپاف و سالازار اسلایترین) ساخته شد تا محیطی برای پرورش و آموزش کسانی که استعداد جادوگری دارند به وجود آید. این چهار نفر بعد از اتمام ساخت مدرسه بر سر این که چه کسانی باید در مدرسه پذیرش بشوند اختلاف عقیده پیدا کردند بنابراین چهارگروه مختلف در هاگوارتز بوجود آمد. گروه گریفیندور با نماد شیردال و رنگ قرمز ، هافلپاف با نماد گورکن و رنگ زرد ، ریونکلاو با نماد عقاب و رنگ آبی و اسلایترین با نماد مار و رنگ سبز.
هاگوارتز قلعه‌ی بزرگی است که بر دامنه کوهی بنا شده است. در محوطه اطراف قلعه جنگل بزرگی به نام جنگل ممنوعه و و دریاچه وسیعی قرار دارد. در جنگل ممنوعه انواع جانوران خیالی و شگفت انگیز مانند تک‌شاخ، آکرومانتیولا ، سانتور ، تسترال و ... وجود دارد. درون قلعه هاگوارتز از برج های بلند و راه رو های پیچ در پیچ تشکیل شده و راه های مخفی فراوانی دارد که هنوز هیچکس موفق به تکمیل نقشه کامل آن نشده است. هر گروه نیز درون قلعه سالن و خوابگاهی مجزا دارد که مکان آن از دیگر گروه ها پنهان است که خوابگاه گریفندور در طبقه‌ی هفتم برج جنوبی قلعه و پشت تابلو بانوی چاق پنهان است و خوابگاه اسلایترین در راهرو های زیر زمینی و در پشت دیوار دخمه ای پنهان است و زیر دریاچه قرار دارد. خوابگاه ریونکلا نیز در یکی از برج‌های قلعه و خوابگاه هافلپاف در مکانی در نزدیکی آشپزخانه‌ها قرار دارد.
در محوطه هاگوراتز درخت بیدی وجود دارد که با شاخه هایش به افراد حمله می کند و به همین دلیل به بید کتک زن مشهور است. همچنین در محوطه قلعه زمینی برای بازی کوییدیچ قرار دارد. شعار مدرسه هاگوارتز که در زیر علامت آن نیز نقش بسته است جمله ای لاتین به این معناست:
کلاه سخنگو بر اساس ویژگی‌ها و خصوصیات افراد آن هارا در یکی از گروهها قرار می‌دهد مثلا" افراد شجاع و نترس همیشه به گروه گریفیندور می‌روند چون از قرار معلوم گودریک گریفیندور بسیار شجاع و نترس بوده‌است. افراد متعصب به خون جادوگری به گروه اسلایترین و افرادی که از لحاظ هوش و ذکاوت از دیگر افراد برتر باشند به ریونکلاو منتقل می‌شوند و افراد سختکوش و پرتلاش نیز به گروه هافلپاف می‌روند.
(در سال‌های تحصیل هری در هاگوارتز، هر معلم فقط یک سال تدریس کرد.)
دانش آموزان گروهها
| گریفندور | ||||||||
| همسال هری | بزرگ‌تر از هری | کوچک‌تر از هری | سن مشخص نیست | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| هری جیمز پاتر | پرسی ویزلی | یوآن آبرکرومبی | ریچی کوت | |||||
| رونالد بیلیوس ویزلی | الیور وود | دنیس کریوی | آندریو کیک | |||||
| هرمیون گرنجر | فرد ویزلی | جیمی پیکز | دملزا رابینز | |||||
| نویل لانگ باتم | جرج ویزلی | ناتالی مک دونالد | جک اسلوپر | |||||
| دین توماس | لی جردن | رومیلدا وین | ویکی فروبیشر | |||||
| پروتی پتیل | آلیشیا اسپینت | جینی ویزلی | جوفری هوپر | |||||
| سیموس فینیگان | آنجلینا جانسون | کالین کریوی | -- | |||||
| لاوندر براون | کنیت تاولر | -- | -- | |||||
| -- | کتی بل | -- | -- | |||||
|
-- |
کورمک مک لاگن | -- |
-- | |||||
| ریونکلا | ||||||||
| همسال هری | بزرگ‌تر از هری | کوچک‌تر از هری | سن مشخص نیست | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تری بوت | ادی کارمایکل | لونا لاوگود | فاوست | |||||
| مندی بروکل هارست | چو چانگ | استوارت آکرلی | بریدلی | |||||
| آتونی گلدشتاین | پنه‌لوپه کلیر واتر | اورلا کویرک | چمبر‌ها | |||||
| پادما پتیل | راجر دیویس | -- | -- | |||||
| لیزا تورپین | ماریه تا اجکومب | -- | -- | |||||
| مایکل کرنر | مارکوس بلچلی | -- | -- | |||||
| هافلپاف | ||||||||
| همسال هری | بزرگ‌تر از هری | کوچک‌تر از هری | سن مشخص نیست | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| هانا آبوت | سدریک دیگوری^ | الینور برانستون | سامربی | |||||
| سوزان بونز | -- | اون کالدول | سادوالدر | |||||
| جاستین فینچ فلچلی | -- | لورا مدلی | زاخاریوس اسمیت | |||||
| ارنی مک میلان | -- | کوین ویدبی | -- | |||||
| -- | -- | روز زلر | -- | |||||
^ سدریک دیگوری در داستان چهارم کشته شد
| اسلایترین | ||||||||
| همسال هری | بزرگ‌تر از هری | کوچک‌تر از هری | سن مشخص نیست | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| دراکو مالفوی | مایلز بلچی | مالکوم بادوک | مونتاگ | |||||
| وینست کراب | لوسیان بل | گراهام پریچارد | آرکوئارت | |||||
| گریگوری گویل | پرگرین دریک | هارپر | وایسی | |||||
| پانسی پارکینسون | ترنس هیگز | -- | وارینگتون | |||||
| میلی سنت بالسترود | مارکوس فلینت | -- | -- | |||||
| دافن گرینگرس | آدریان پیوسی | -- | -- | |||||
| تئودور نات | -- | -- | -- | |||||
| بلیز زابینی | -- | -- | -- | |||||
